Batı Avustralya Hint Okyanusu’ndaki Ningaloo Kanyonu’nu su altı robotu SuBastian’la keşfeden Nerida Wilson önderliğindeki araştırma ekibi yüzeye çıkmak üzere yol alırken spiral bir şekilde yayılmış ve UFO’ya benzettikleri yaklaşık 46 metre uzunluğunda dev bir canlı fark etti. Daha sonra gerçek uzunluğunun 120 metreden fazla olabileceğini tahmin ettikleri bu yaratık sifonofor olarak bilinen dünyadaki en uzun canlı. Aşağıdaki videoda Ningaloo Kanyonu'nda keşfedilen dev sifonoforun görüntüleri bulunuyor.

Bilinen 175 türü olan sifonoforlar, denizanaları, denizşakayığı ve mercanları da barındıran Knidliler (Cnidaria) şubesine aittir. Jelatinimsi yapıları nedeniyle araştırması zor olan bu canlılar, çok sayıda çok hücrelinin (zooid) bir araya gelerek birbirlerine dokular sayesinde bağlanmasıyla bir koloni oluşturur. Bu koloninin her bireyi çok başarılı birtakım çalışması sergiler ve diğer çoğu koloni yaşamı olan hayvanlarda görülenin tersine tüm bireyler koloninin faydası için çalışır. Bir deniz biyoloğu olan Stefan Siebert, bu canlıların farklı bireylerinin koloninin hareketi, beslenmesi ve çoğalması gibi çeşitli sorumluluklar almasını özelleşmiş organ fonksiyonlarına benzetiyor. Ayrıca bu canlılar bir beyinleri olmadan çevrelerini algılar, devasa uzunluklarına rağmen topluca hareket eder.

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Sifonoforların evrimsel akrabalık ilişkileri, bilim insanlarının uzunca bir süredir dikkatini çekmektedir; çünkü bu organizmalar geniş bir çeşitlilik göstermektedir. Eskiden ayrı gruplar oldukları düşünülse de, şimdi daha basit yapılı kolonyel hidrozoalar olan Anthoathecata ve Leptothecata takımları ile bir arada, Hydroidolina alt sınıfı altında değerlendirilirler.

Sifonoforlar üzerinde yapılan çalışmalar, onları 3 ana gruba ayırmaktaydı: Cystonectae, Physonectae ve Calyconectae. Bu ayrım, 2 özelliğin varlığına göre yapılmaktaydı: yüzen çanlar (nektoforlar) ve süzülenler (pnömatoforlar). Cystonectaede pnömatoforlara sahipken, Physonectae'de nektoforlar vardır; Calyconectae'de ise her ikisi de bulunur.

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Renkli ve ilginç görüntüsüyle bilinen başka bir sifonofor türü olan Physalia physalis veya yaygın kullanılan adıyla Portekiz Askeri, (İng: Portuguese man o’ war), ismini Portekiz savaş gemilerine olan benzerliğinden alıyor. Bu tür karbonmonoksit dolu yüzme keseleri sayesinde su yüzeyinde kalır ve su içindeki 30 metreyi bulan uzun zehirli dokunaçları ile rüzgârın yardımıyla denizde kilometrelerce sürüklenir. Genelde açık denizde, Atlantik Okyanusu, Pasifik Okyanusu ve Hint Okyanusunda, özellikle de Sargasso Denizinde yaygın olarak görülmelerine rağmen bazen dalgaların etkisiyle sığ sulara sürüklenir veya kıyıya vurabilirler. Bu canlılar, balık, balık larvası, yumuşakçalar gibi yumuşak vücutlu avlarla beslenir. Avın uzun dokunaçlara değmesiyle açığa çıkan binlerce mikroskobik kapsüldeki zehrin hücre zarında gözenekler açarak ozmotik dengeyi bozduğu ve hücre yıkımına sebep olduğu düşünülüyor. Çeneleri ve dişleri olmayan bu tür, avını zehirledikten sonra sindirilmesi için dokunaçları yardımıyla sindirim enzimlerinin salgılandığı bölgeye götürür. Sığ sulara sürüklenen veya karaya vuran Portekiz Askeri, sahildeki insanlar için tehlike oluşturuyor. İnsanların zehirli dokunaçlara temas etmesi durumunda ciddi durumlarda göğüs ağrısı ve nefes almakta zorluğa, genelde ise 15-20 dakika kadar süren ani bir acıya neden olur. Dolayısıyla, bu canlının sık görüldüğü plajlara girişler yasaklanıyor veya çeşitli önlemler alınıyor.